RetroAge Konsola, Laser Active Pioneer LaserActive
Laser ActiveKonsola

Pioneer LaserActive

Loading

Wiecie, co to jest LD (LaserDisc)? To w dużym uproszczeniu takie nośniki danych rozmiarami przypominające płyty winylowe. Czy wiecie, że na takich płytach wydawano kiedyś gry dedykowane do rodzinnego centrum domowej rozrywki, jakim miało być Pioneer LaserActive? Zapraszam, więc do zapoznania się z elektronicznym behemotem wczesnych lat dziewięćdziesiątych.

LD? Z czym się to je?

Pioneer to japońska firma z Tokio zajmująca się rynkiem elektronicznym, ich najsłynniejsze produkty to m.in. odtwarzacze płyt LD (Laser Disc), CD (Compact Disc), DVD (Digital Video Disc) czy bardziej współcześnie wyświetlacze OLED. Nie mniej skupmy naszą uwagę na nośniku LD, bo głównie o nim będzie tu mowa.

LD (Laser Disc) to optyczny nośnik danych wprowadzony na rynek amerykański w 1978 roku. Oferował przechowywanie lepszej jakości obrazu i dźwięku niż spopularyzowane w ówczesnym czasie kasety VHS i Betamax. Bardzo dobrze format przyjął się w Azji m. in. w Japonii i Singapurze, natomiast Europa była dość opornym rynkiem dla LD, i produkt zaczął się rozpowszechniać dopiero na początku lat 90-tych XX-w. Ogółem na świecie sprzedano 16.8 milionów odtwarzaczy LD, z czego 9,5 miliona tylko przez samą firmę Pioneer.

Wizualnie płyta LD jest wielkością zbliżona do płyt winylowych, czyli krótko mówiąc jest wielka. Najczęściej spotykane mają rozmiar 30 cm, inne mniejsze występowały bardzo rzadko, więc nie ma sensu o nich wspominać.  Dane zapisuje się na obu stronach. W zależności od płyty, może zawierać do 64 minut zapisu na jednej stronie. Obraz zapisywany był w formie analogowej, natomiast dźwięk mógł być zapisany zarówno w wersji analogowej jak i cyfrowej.

LaserActive to nie jest sprzęt dla biednych ludzi

Urządzenie wydane w 1993 roku na rynek japoński (20 sierpnia) oraz amerykański (13 września), o nazwie „LaserActive” to tak naprawdę odtwarzacz płyt CD i LD. Celowo nie użyłem słowa „konsola”, gdyż w tej formie nie ma możliwości na odtworzenie jakiejkolwiek gry (wyjątek stanowią jedynie specjalne gry video tzw. „interaktywne filmy”, które można kontrolować za pomocą pilota). Cena wyjściowa urządzenia to 970$ w Ameryce oraz 89 tys. jenów w Japonii. W pakiecie oprócz okablowania znajdował się również pilot z 24 przyciskami.

Aby móc zagrać w gry konieczne jest dokupienie tzw. „PAC unit” nazywanych przeze mnie dla potrzeb tego artykułu „pakietami”, czyli specjalnymi napędami mogącymi poszerzyć możliwości odtwarzacza LD. Montowało się je wsuwając w dolny lewy róg urządzenia, a wyjmowało poprzedzając wciśnięciem odpowiedniego przycisku na panelu urządzenia. Naturalnie tylko jeden pakiet mógł być włożony i wymiana pakietów mogła się odbywać jedynie przy wyłączonym urządzeniu.

W grudniu 1993 roku została wydana druga wersja sprzętu wyprodukowana przez firmę NEC o numerze PCE-LD1. Ta sama firma wyprodukowała również swój pakiet NEC (PCE-LP1), co raczej nie powinno dziwić. Cena wyjściowa była identyczna jak pierwowzorów. Jednak tych urządzeń wyprodukowano dużo mniej, przez co uchodzą za prawdzie rarytasy.  PCE-LD1 był również kompatybilny ze wszystkimi wymienionymi poniżej pakietami.

Lista pakietów

  1. Mega LD PAC lub Sega PAC (PAC-S1 / PAC-S10) (cena wyjściowa 600$ / 39 tys. jenów)

To urządzenie może odpalić wszystkie kartridże z Sega Genesis/Mega Drive. Ponadto łyknie również gry na Sega CD/Mega CD, lecz nie jest kompatybilne z tytułami Sega 32X. Sega wydała również specjalnie dedykowane gry dla formatu LD tzw. Mega LD. Ostatnim formatem obsługiwanym przez ten pakiet jest nośnik na dane graficzne – CD+G. Do pakietu dołączono jedną grę na nośniku LD – Piramid Patrol, oraz składankę czterech gier na CD – Streets of Rage, Columns, Revenge of Shinobi oraz Golden Axe.

  1. LD-ROM² PAC lub NEC PAC (PAC-N1 / PAC-N10) (cena wyjściowa 600$ / 39 tys. jenów)

Ten pakiet odtworzy wszystkie kartridże z platformy TurboGrafix-16 lub analogicznie gry z PC-Engine, jeżeli posiadamy japońską wersje urządzenia. Oprócz tego NEC wydał również specjalnie dedykowane gry na nośnikach LD tzw. Mega LD-ROM2. Ponad to można odtworzyć takie formaty jak NEC CD-ROM2, Super CD-ROM2 oraz tak jak w przypadku Mega LD PAC, możliwość odtwarzania płyt CD+G. Ze względu na słabe powodzenie na rynku amerykańskim konsoli TurboGrafix-16, została wydana niewielka ilość tych urządzeń.  W pakiecie dołączano grę edukacyjną na nośniku LD – „Econosaurus” oraz składankę czterech gier na CD – Bonk’s Adventure, Bonk’s Revenge, Gate of Thunder, oraz Bomberman.

  1. Karaoke PAC (PAC-K1 / PAC-K10) (cena wyjściowa 350$ / 20 tys. jenów)

Jak nazwa wskazuje pakiet skoncentrowany jest na stworzeniu domowej platformy do karaoke. Może odtwarzać wszystkie płyty LD do karaoke tzw. „Laserkaraoke” (tak też nazywały się samodzielne urządzenia do odtwarzania tych płyt). To specjalne dedykowane nośniki LD, na których łącznie znalazło się ponad 250 tytułów. W urządzeniu znajdował się miniaturowy mixer a w zestawie dołączony był mikrofon.

  1. Computer Interface PAC (PAC-PC1) (cena wyjściowa 700$ / 14 tys. jenów)

Ten pakiet dawał możliwość sprzężenia licencjonowanego oprogramowania na komputerach klasy PC i MAC z LaserActive (w Japonii do tej listy należy dodać komputery NEC PC-98). Dzięki temu można było edytować i tworzyć własną zawartość którą odtworzy LaserActive m.in. do karaoke. W zestawie dodawano ulepszoną wersje pilota z 33 przyciskami, oraz edytor na dyskietkach dla MS-DOS i Mac OS. Pakiet na rynku amerykańskim to prawdziwy biały kruk.

  1. 3D Goggles (GOL-1) (cena wyjściowa b.d $ / 10 tys. jenów)

Specjalnie dedykowane okulary do oglądania obrazu 3D w 4 oficjalnie wydanych grach na nośnikach Mega LD (więc wymagały posiadania pakietu Mega LD PAC). Stosowały tą samą technologię jaka znalazła się w „SegaScope 3-D”, mogły zatem być stosowane zamiennie i współpracować również z grami Segi dedykowanymi do 3D. Same okulary były jednak bezużyteczne bez specjalnego adaptera 3D Goggle Adapter ADP-1 (cena wyjściowa b.d $/ 5 tys. jenow), który był sprzedawany oddzielnie. Pozwalał on podłączyć nawet dwie pary okularów z LaserActive przez 3.5 mm port JACK.

Software

Mówiąc o grach skupmy się na tych specjalnie dedykowanych wydawanych na nośnikach LD (Sega i NEC PAC). Ogółem zostało wydanych 31 gier (oczywiście, jeżeli tytuł wyszedł na oba rynki jest liczony jako jeden). Sega na rynek amerykański wydała 15 gier, na rynek japoński 18, NEC wydało na rynek amerykański 3 gry, na rynek japoński 11. Gry nie posiadały blokady regionalnej, więc można było sprowadzać tytuły również z Japonii, o ile ktoś sobie odpowiedział na pytanie „Po co?”. Jeżeli jednak znalazł się jakiś desperat to miał dużą szanse na to, że japoński tytuł będzie miał angielskie napisy, bowiem większość gier na LaserActive była dwujęzyczna. Ostatnim wydanym tytułem na LaserActive był „3D Virtual Australia” w marcu 1996 roku.

Upadek koncepcji

Najistotniejszym problemem dla LaserActive była jego astronomiczna cena samego urządzenia jak i dodatkowych pakietów, które konsument musiał nabyć żeby rozszerzyć możliwości sprzętu. A także fakt, że nośnik LD nie należał do najtańszych (gry na LD kosztowały w okolicach 120$). Bardziej opłacało się kupić konsole Segi oraz NEC osobno, niż łączyć je w tym behemocie.  

Co do karaoke to nikomu raczej nie trzeba tłumaczyć, że w krajach azjatyckich przyjęło się to bardzo ładnie, tylko że np. w Japonii ta formuła zabawy rozwijała się od lat 70 i miała sporo czasu by wejść do popkultury. Tymczasem w stanach karaoke zaczynało się popularyzować z początkiem lat 90. Według magazynu Billboard (wyd. Maj 1992 r.) w 1991 roku w USA sprzedano 20-25 tys. egzemplarzy odtwarzaczy karaoke LD. Ceny takich odtwarzaczy, sprzedawanych przez firmę Pioneer w zależności od modelu osiągały cenę 700$ do 1900$.  Zatem LaserActive z pakietem karaoke plasował się gdzieś po środku tych wideł cenowych.

Jednak samo karaoke nie mogło ocalić nośnika LD. Koszt produkcji a przede wszystkim dużo tańsze odtwarzacze VHS oraz kasety, a także tańszy i bardziej kompaktowe płyty CD, przyczyniły się do coraz to słabszej sprzedaży LD a w rezultacie zepchnięcia tego nośnika, jako gracza na multimedialnym rynku.

Dylemat katalogowy

Zasadnicze pytanie, które należy sobie postawić, to czy traktować LaserActive jako konsole do gier? Z jednej strony sprzęt w surowej formie, czyli bez pakietów, to nic innego jak jeden z wielu odtwarzaczy LD. Kompatybilny z już wydanymi grami na konsole Segi czy NEC. Z drugiej, część gier zostało wydanych na nośnikach LD i są one specjalnie dedykowanymi tytułami dla tego urządzenia. Ze względu, że punkt widzenia zależy od punktu siedzenia, werdykt pozostawiam wam drodzy czytelnicy.

Pioneer imponuje przede wszystkim tym, że prawnie udało się dwie konkurujące ze sobą firmy pojednać by stworzyć coś na wzór uniwersalnego centrum domowej rozrywki. Wydanie przez firmę NEC bliźniaczego sprzętu oznacza, że wierzono w sukces i powodzenie tej koncepcji, i nie był to tylko wytwór wyobraźni pionierów z Pioneer. Największą bolączką nie okazały się niedoskonałości sprzętowe i słaba biblioteka. Gry edukacyjne lub filmy, które przeważały wykorzystywały niektóre szkoły w stanach jeszcze długo po upadku tego urządzenia. Najzwyczajniej na świecie sprzęt był dla przeciętnego konsumenta za drogi, i ogółem sprzedano zaledwie ok. 10 tys. egzemplarzy. Obecne czyniąc ten sprzęt kolekcjonerskim kąskiem, szczególnie z bardzo trudno dostępnymi pakietami PC i NEC.

Autorzy

Komentarze

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.